همشهری آنلاین-خدیجه نوروزی: تکرار حادثه تلخ ریزش ساختمان این بار در آبادان و کشته های برجای مانده از آن نوک پیکان را سمت مدیریت شهری سوق داده است. سوال اساسی این است که شهرسازی و مدیران شهری چطور می توانند مانع بروز چنین حوادث تلخی شوند و علت اصلی رخداد چنین حوادثی در چیست؟ سیدرضا لاهیجی، کارشناس شهری در گفت و گو با همشهری آنلاین به دلایل و راهکارهای حوادث تلخی چون ریزش ساختمان متروپل پاسخ می دهد:
ریشه حوادثی مانند متروپل به چه عواملی بر می گردد؟
نبود نظارت یا ضعف در نظارت، احمال کاری در بخش ساخت و ساز از زمان شروع ساخت تا پایان کار آن از علل اصلی بروز حوادثی چون متروپل آبادان و دیگر موارد این چنینی است.
ضعف نظارت در ساخت و ساز چقدر می تواند فاجعه ساز باشد؟
یکی از عواملی که نه تنها در متروپل بلکه در تمام پروژه های شهری شاهد آن هستیم ضعف نظارت است. در چنین پروژه هایی ناظر قدرت لازم را ندارد برای اینکه بتواند جلوی پیشرفت پروژه را بگیرد. در خصوص متروپل قبلا ناظران هشدار داده بودند که این برج در حال ریزش است ولی به این هشدارها بی توجهی شده است. جالب است بدانید در دنیا یک فیلم در خصوص نظارت ساختند که چقدر نظارت مهم است و چقدر ناظران خوب می توانند نقش مهمی ایفا کنند برای اینکه شهر پیشرفت کند و مردم زندگی بهتری داشته باشند. در این فیلم به چند شهر پیشرفته دنیا اشاره می کند و قیاس بین نظارت درست و ضعف آن را مورد بررسی قرار می دهد. در آخرفیلم با این سوال نتیجه گیری می کند که ، چه کسی بر ناظران نظارت می کند؟!
یعنی معتقدید یک لایه نظارت لازم نیست؟
بله همینطور است. اگر شما یک لایه نظارتی بگذارید که تمام شهر را نظارت کنند و به این گروه قدرت هم بدهید باز هم ما شاهد بروز فساد خواهیم بود. باید برای لایه نظارتی تخصصی که تعریف کرده ایم یک لایه بالاتر هم باید نظارت تعریف کنیم. یعنی خود ناظران هم نیاز به نظارت دارند. در حادثه متروپل یک نفر مقصر نبوده و پای یک گروه در میان است. چرا متروپل باید در زمینی ساخته می شد که کوچه کنار آن ۳ متر عرض دارد؟ چطور چنین چیزی امکان دارد؟ این ساختمان در صورتی اجازه ساخت داشت که خیابان های اطراف را به پهنای ۳۰ متر خالی کنند، خیابان های بزرگ ۳۰ یا ۴۰ متری احداث کنند، فضای سبز حداقل ۳۰ تا ۴۰ متر در اطرافش تعبیه کنند که جای تنفس وجود داشته باشد و نیروهای امدادی بتوانند خود را به آنجا برسانند. وقتی شما برج های آسمان خراش دبی را مشاهده می کنید به نظر می رسد به هم چسبیده است اما از نزدیک که مشاهده کنید با فاصله ۳۰۰ تا ۵۰۰ متری از هم قرار دارند.
جدا از بحث نظارت و تخصص گرایی فکر می کنید مشکل اساسی کجاست؟
بزرگ ترین مشکلی که گریبان کلانشهرها را گرفته تراکم است که راه حل ساده دارد؛ عدم تراکم. اگر مدیریت شهری تمام تلاش توان خود را برای کاهش تراکم به کار بگیرد قطعا بخش اعظم مشکلات کاهش می یابد. تهران مثال خوبی در این خصوص است، تهران و حومه تهران حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد جمعیت ایران را در خود جای داده است که رقم بزرگی است. معماران و شهرسازان و مختصصان بارها اعلام کرده اند تهران جای دادن ۵ میلیون جمعیت را در خود دارد. البته این ۵ میلیون هم باید به رفتار و شیوه زندگی خود توجه کنند.
به عنوان یک کارشناس شهری راه حلتان برای عدم تکرار حوادث این چنینی در ساختمان های ناایمن چیست؟
ما راه برای نجات داریم و این راه ها بسیار ساده است و آن هم توجه به تخصص افراد در مناسبی است که منصب می شوند،درر مرحله دوم هم باید از ناظران حرفه ای و متخصص استفاده کنیم و برای این لایه نظارتی یک نظارت عالی تعریف کنیم. معمولا لایه های نظارت عالی در شهرهای پیشرفته جهان از بین مردم انتخاب می شوند. البته این ۱۲ نفر منتخب مردم همه مختصص هستند با تخصص شهرسازی، معماری، طراحی صنعتی، روانشناسی و ...تمام پروژه های شهری را به این افراد می دهند و آنها بررسی های لازم را انجام می دهند، نظرشان را می نویسند و بعد از تمام این مراحل اجازه اجرا پیدا می کنند.
نظر شما